Bir PE boru sistemi korozyona oldukça dayanıklı, eksen kuvvetlerini karşılayabilen, sadece sınırlı sayıda sabitlemeye ihtiyac duyan bir boru sistemidir. PE boru sistemi farklı firmalar tarafından üretilebilen birçok bileşen içerir.
PE borular farklı türde PE hammaddelerinden üretilir. En yaygın kullanılan PE hammaddeleri PE 32, PE 80 ve PE 100’dür.
PE borular için kullanılan ve sadece bazı firmalar tarafından üretilen belli sayıda ek parça türü vardır.
PE borular için birleştirme metodları şunlardır: Alın kaynağı, Elektrofüzyon, Flanşlı bağlantılar ve Mekanik birleştirmeler. Bu birleştirmeler arasında en yaygın olan alın kaynağı yöntemidir.
Uzun ömürlüdür, paslanmaz, çürümez, yüksek mukavemetli ve korozyona karşı dayanıklıdır.
Esnek , kolay taşınır, bükülür, montajı kolaydır.
Yüksek kimyasal direnç, koku yapmaz, pis ve kiri tutmaz.
Güneş ışığına karşı direnç gösterir.
Basınç altında sızdırma yapmaz.
Metal malzemeden daha ekonomiktir.
Kangal şeklinde üretildiğinde uzun mesafelerde az sayıda birleştirme yapılır.
Kaynak yapılarak birleştirme mümkün olduğundan şebeke su kaybını ortadan kaldırır.
Darbelere karşı dayanıklıdır.
Deprem ve heyelan olan bölgelerde borunun %350 esneme özelliği sayesinde metal borulara göre daha dayanıklıdır.
İçme suyu sistemeleri
Sulama suyu sistemleri
Sanayi atığı
Havuz sistemleri
Kanalizasyon ve birçok sıvı nakil yapılan işlerde kullanılır.
PE(polietilen) boruların özellikleri en çok boruların üretildiği PE hammaddesine bağlıdır. Boru üreticileri üretimde normal olarak hammadde tedarikçilerinden aldığı PE karışıma ek olarak bir katkı maddesi eklemez.
PE boru üretimi için farklı PE hammaddeleri bulunur(PE 40, PE 63, PE 80, PE 100). PE 40 ve PE 32 gibi düşük yoğunluklu PE hammaddeler, yüksek yoğunluklu hammaddelere göre daha yumuşak ve daha düşük dirence sahiptir
| PE 100 Boruların Boyut Aralığı | |||||||||||
|
Anma Basıncı : PN |
PN 6 |
PN 8 |
PN 10 |
||||||||
|
Standart Boyut Oranı: SDR |
SDR : 26 |
SDR : 21 |
SDR : 17 |
||||||||
|
Boru Serileri : S |
S: 12,5 |
S: 10 |
S: 8 |
||||||||
|
Anma ölçüsü dn |
Ortalama dış çap(mm) |
Et kalınlığı(mm) |
Ağırlık |
Et kalınlığı(mm) |
Ağırlık |
Et kalınlığı(mm) |
Ağırlık |
||||
|
d |
d |
e |
e |
e |
e |
e |
e |
||||
|
Min. |
Max. |
Min. |
Max. |
kg /m |
Min. |
Max. |
kg /m |
Min. |
Max. |
kg /m |
|
|
20 |
20 |
20,3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
25 |
25 |
25,3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
32 |
32 |
32,3 |
|
|
|
|
|
|
2 |
2,3 |
0,19 |
|
40 |
40 |
40,4 |
|
|
|
2,0 |
2,3 |
0,24 |
2,4 |
2,8 |
0,28 |
|
50 |
50 |
50,4 |
2,0 |
2,3 |
0,32 |
2,4 |
2,8 |
0,36 |
3 |
3,4 |
0,44 |
|
63 |
63 |
63,4 |
2,5 |
2,9 |
0,49 |
3,0 |
3,4 |
0,56 |
3,8 |
4,3 |
0,70 |
|
75 |
75 |
75,4 |
2,9 |
3,3 |
0,68 |
3,6 |
4,1 |
0,80 |
4,5 |
5,1 |
0,99 |
|
90 |
90 |
90,6 |
3,5 |
4,0 |
0,98 |
4,3 |
4,9 |
1,14 |
5,4 |
6,1 |
1,42 |
|
110 |
110 |
111,0 |
5,3 |
6,0 |
1,42 |
5,3 |
6,0 |
1,72 |
6,6 |
7,4 |
2,11 |
|
|
|||||||||||
|
Anma Basıncı: PN |
PN 16 |
PN 20 |
PN 25 |
||||||||
|
Standart Boyut Oranı: SDR |
SDR : 11 |
SDR : 9 |
SDR : 7,4 |
||||||||
|
Boru Serileri : S |
S: 5 |
S: 4 |
S: 3,2 |
||||||||
|
Anma ölçüsü dn |
Ortalama dış çap(mm) |
Et kalınlığı(mm) |
Ağırlık |
Et kalınlığı(mm) |
Ağırlık |
Et kalınlığı(mm) |
Ağırlık |
||||
|
d |
d |
e |
e |
e |
e |
e |
e |
||||
|
Min. |
Max. |
Min. |
Max. |
kg /m |
Min. |
Max. |
kg /m |
Min. |
Max. |
kg /m |
|
|
20 |
20 |
20,3 |
2 |
2,3 |
0,12 |
2,3 |
2,7 |
0,13 |
3,0 |
3,4 |
0,16 |
|
25 |
25 |
25,3 |
2,3 |
2,7 |
0,17 |
3,0 |
3,4 |
0,21 |
2,5 |
4,5 |
0,24 |
|
32 |
32 |
32,3 |
3 |
3,4 |
0,27 |
3,6 |
4,1 |
0,32 |
4,4 |
5,0 |
0,38 |
|
40 |
40 |
40,4 |
3,7 |
4,2 |
0,42 |
4,5 |
5,1 |
0,50 |
5,5 |
6,2 |
0,59 |
|
50 |
50 |
50,4 |
4,6 |
5,2 |
0,65 |
5,6 |
6,3 |
0,77 |
69 |
7,7 |
0,92 |
|
63 |
63 |
63,4 |
5,8 |
6,5 |
1,03 |
7,1 |
8 |
1,23 |
8,6 |
9,6 |
1,45 |
|
75 |
75 |
75,4 |
6,8 |
7,6 |
1,44 |
8,4 |
9,4 |
1,73 |
10,3 |
11,5 |
2,06 |
|
90 |
90 |
90,6 |
8,2 |
9,2 |
2,08 |
10,1 |
11,3 |
2,50 |
12,3 |
13,7 |
2,96 |
|
110 |
110 |
111,0 |
10 |
11 |
3,10 |
12,3 |
13,7 |
3,72 |
15,1 |
16,8 |
4,43 |
PE borular çalışma basıncındaki değişimi de göz önünde tutularak -40 oC ve 60 oC sıcaklık aralığında kullanılabilir. Tipik olarak bir PE boru sınıfının standart belirlenmesi PN olarak adlandırılan ve PN-20 veya 20bar'a kadar nominal basınç sınıf.PE borular aynı zamanda PE-100, PE 80, PE 63, PE 40 veya PE 32 gibi kullanılan malzemeye göre de sınıflandırılabilir.
Polietilen -PE- su boruları için yaygın kullanılan bir malzemedir.
Kimyasallara dirençli - Kolay döşenebilir ve hafif - Uzun ömürlü - Düşük sürtünme direnci - Eşdeğer malzemelere göre ucuz
Esnek - Güneşe dirençli
PE borular 20C suda boruların bar cinsinden destekleyebileceği farklı basınç gruplarında(PN sınıfları) üretilir.
Avrupa standartlarına(EN 12201) uygun olarak basınç sınıfları aşağıda verilmiştir:
PN 2.5 - max basınç 2.5 bar
PN 4 - max basınç 4 bar
PN 6 - max basınç 6 bar
PN 10 - max basınç 10 bar
PN 16 - max basınç 16 bar
1 bar = 105 Pa (N/m2) = 0.1 N/mm2 = 10,197 kp/m2 = 10.20 m H2O = 0.9869 atm = 14.50 psi (lbf/in2) = 106 dyn/cm2 = 750 mmHg
Polietilen borular aynı zamanda gibi kullanılan malzemeye göre de sınıflandırılabilir.
PE 32 - düşük basınç boru sistemleri
PE 40 - düşük basınç boru sistemleri
PE 63- orta basınç boru sistemleri - tarım- içme suyu boru bağlantıları
PE 80- doğalgaz dağıtım ağı için 4 bar'a kadar basınçlı borular, 16 bar basınca kadar içme suyu boruları, kanalizasyon, tahliye boruları, endüstriyel borular
PE 100- yüksek
ISO 4427'ye göre farklı malzemeler için minimum dayanma direnci -MRS- aşağıdadır
| MALZEME SINIFLARI |
20C de 50 yıl İçin MRS MPa (bar) |
|
| PE 100 | 10 (100) | |
| PE 80 | 8 (80) | |
| PE 63 | 6,3 (63) | |
| PE 40 | 4 (40) | |
| PE 32 | 3.2 (32) | |
PE borunun maksimum çalışma basıncı sıvının ve borunun sıcaklığına bağlıdır. PN derecelendirmeleri 20C sıcaklığa göre yapılmıştır
Standart Boyut Oranı –SDR
SDR basınçlı boruları sınıflandırmanın bir methodu olarak yaygın olarak kullanılır.
Birçok PE boru üreticisi basınçlı boruları sınıflandırırken “standart boyut oranı” metodunu kullanır.
SDR; boru çapının et kalınlığına oranıdır ve SDR= D/s olarak da ifade edilebilir.
D= boru dış çapı(mm)
s= boru et kalınlığı(mm)
SDR11 ifadesi dış çap ölçüsünün et kalınlığının 11 katı olduğunu belirtir.
Yüksek SDR oranı et kalınlığının boru çapına göre ince,
Düşük SDR oranı et kalınlığının boru çapına göre kalın olduğunu ifade eder
Sonuç olarak yüksek SDR; düşük basınç sınıflandırmasına, düşük SDR ise yüksek basınç sınıflandrmasına sahiptir.
